ඒ කාලයේ අප අතර තවත් අපූරු ක්‍රීඩාවක් විය. ඒ දෙපැත්තට බෙදී ගහ ගැනීමයි. එය තරහින් කරගත් දෙයක් නොවුනත් අතිශයින් තරඟකාරී විය. පංතියේ සිටි බටුම කොල්ලා මා වුවද එකෙක් හැර අනෙත් හැම එකාම පාහේ මට සැලෙන්ඩර්ය. ඔහු ඉහළ පංතියෙන් අසමත්ව අප පංතියට ආ එකෙක් විය. පිරිස දෙපිලකට බෙදෙද්දී පිරසක් මා සමගද අනෙක් උන් පෙර කී එකා සමඟද එක් වූහ. අනතුරුව අපේ එකෙකුට පහර දෙද්දී අපි පැන උන්ට පහර දුන්නෙමු. අනෙක් උන්ද අපට පහර දුන්හ. මතක් වෙද්දිත් හිනාය. කෙසේ නමුත් එක් අවථාවකදී අපේ එකෙක්ගේ පහරකින් අනෙකෙකුගේ තොල පැළිණි. අප සෙල්ලමට ගහ මරා ගත්තද බොහොම එකමුතු පිරිසක් වූ හෙයින් සෙල්ලම් කරද්දී වැටී තොල පැලුනු බව ගුරුවන්ට පැවසුවෙමු. තවත් වරෙක අපෙ අල්ලපු පංතියේ කොලුවකු ළිඳට වැටී මහ ජංජාලයක් විය. පූරුවේ පිනකට උගේ ජීවිතයට අනතුරක් නොවිණි.
අපේ නිවසේ සිට පාසලට තිබුනේ කිලෝමීටරයක පමණ දුරකි. එය දැන් අපට මහ දුරක් සේ නොපෙනුනත් ඒ කාලයේ එය අපට මහ දුරකි. කෙසේ නමුත් දිනපතා ඒ මග ගෙවා දමන්නේ දෙපයිනි. යාලුවන් සමඟ එද්දී ගමන් මහන්සියක් කොහෙත්ම නැත. එකල අද මෙන් නිතර දෙවේලේ පාරවල්වල වාහන ගමන් කරන යුගයක් වූයේ නැත. එහෙත් සමහර දාට අපූරු චාන්ස් එකක් අපට ලැබේ. උදේට දර පුරවාගෙන වෙළෙඳාමේ යන දර කරත්තය බොහෝ විට ආපහු යන්නේ අප පාසල හමාර වී ගෙදර යන විටය. වෙනෙත් කීපදෙනෙක් නැග නොසිටීනම් ඒ අවස්ථාව සලසා ගන්නට අප පසුබට වන්නේ නැත. සමහර දාට කරත්තයේ යන මනුස්සයා බර බරේ දමයි. එවිට ටික දුරක් පස්සෙන් ගමන් කොට හොරෙන්ම ගොඩ වීමය අප කරන්නේ. කෙසේ හෝ නැග ගත්තොත් ආයෙත් බස්ස්වන්නේනම් නැත. (අද වන විට දර ගෙදර ගොන් බානක් තියා එහි සලකුණුවත් නොමැත.)
නිවසේ සිට පාසලට යන මාර්ගයේ හරි අඩක් පමණ ගිය විට පාර දෙපෙත්තේම ඇලවල් දෙකක් පිහිටා තිබුණි. දකුණු පැත්තේ ඇල අනෙකට වඩා විශාලය. ඕවායේ සිටින ගප්පි අල්ලා බෝතල්වල දමාගෙන ගෙදර අරන් එන පුරුද්දක්ද තිබුණි. සමහර දාට සපත්තු ගලවා අතට ගෙන ඇලට බැස ඒ දිගේ ඇවිදගෙන ආවෙමු. වැසි දාටනම් සොරිම තමාය. පාර වතුරින් යට වෙයි. ඒ දිනවල අපට ගෙදර නැවතීමට දෙමාපියන්ගේ නිල අවසරය ලැබේ. පාසල් කාලයේදී වැසි වැටී පාර යට වුවහොත් සපත්තු අතට ගෙන තරණය කළෙමු. බැරිම වුවහොත් අතුරු මාර්ගවල පිහිටය.
යහලුවන් සමඟ එද්දී කළ තවත් දහදුරා වැඩක් මතක් විය. ඉස්සර පාරවල්වල කටු සහිත ඉති ඇති ගස් වර්ගයක් විය. එහි නමනම් දන්නේ නැත. ඒවා ඇඟේ ඇතිල්ලූ විට කටු ඇඟෙහි දැවටෙන්නේ අධික වේදනාවක්ද සම්ඟය. ඉතින් ඒ දහදුරා වැඩය කුමක්දැයි අමුතුවෙන් සඳහන් කළ යුතු වන්නේ නැත.
පහේ ශිෂ්‍යත්ව විභාගයෙන් ලද ප්‍රතිපලත් සමඟ පාසැල් ජීවිතය සම්පුර්ණයෙන්ම වෙනස් වූවේය. ඒ පිලිබඳව ඉදිරියේදී ලිවීමට අදහස් කරමි.
මේ පසු විපරමකි. කළින් සඳහන් කළ ගස් වර්ගය දැන්නම් දකින්නට ඇත්තේම නැත. ඒ තියා බාලොලියා ගසක්, නිදිකුම්බා ගසක්වත් දකින්නට ලැබෙන්නේ බොහොමත්ම කලාතුරකිනි. කුඩාම කාලයේ පාසල් වත්තෙන් රන් බෝනික්කන් නමැති සතුන් අල්ලා විනෝද වුනෙමු. අද කාලයේ ළමුන්ට එවැනි අවස්ථා තිබේදැයි සැක සහිතය. වරද කාගේද?
